Αρχαίο Κάλλιον

Το αρχαίο Κάλλιον ή αλλιώς γνωστό ως αρχαία Καλλίπολις, σύμφωνα με έρευνες βρισκόταν στην θέση του κάστρου του Βελούχοβου (σημερινό Κάλλιο). Η θέση του συμπίπτει με την σημερινή θέση «Στενό» καθώς θεωρείται σημείο με ιδιαίτερη στρατηγική σημασία αφού ήταν ο μοναδικός δρόμος που συνέδεε την Θεσσαλία και την κοιλάδα του Σπερχειού με το εσωτερικό της Αιτωλίας και την Ναύπακτο.

Από ιστορικές πηγές μαθαίνουμε πως το κέντρο της κοινότητας των Καλλιέων, θεωρείτο η ανατολικότερη αιτωλική πόλη και πως στην πόλη αυτή, που προστατευόταν με τείχος, συγκεντρώθηκαν όλες οι θρησκευτικές, οικονομικές και πολιτικές δραστηριότητες των αγροτικών οικισμών. 

Σήμερα, αυτό που έχει διατηρηθεί είναι η τειχισμένη ακρόπολη που, όπως μαθαίνουμε, κατέφευγαν οι κάτοικοι για να προστατευτούν από επιθέσεις και επιδρομές. Η οχύρωση χρονολογείται στον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ. ενώ το συνολικό μήκος του οχυρωματικού περίβολου υπολογίζεται ότι ξεπερνούσε τα δύο χιλιόμετρα.

Η συστηματική ανασκαφή από τον καθηγητή Πέτρο Θέμελη αποκάλυψε τμήματα του τείχους, τα δημόσια κτήρια όπως ναούς, το βουλευτήριο και άλλα, ιδιωτικές οικίες και νεκροταφεία αλλά δυστυχώς τίποτα από αυτά δεν είναι ορατό καθώς ο χώρος έχει κατακλυσθεί από τα νερά της τεχνητής λίμνης του Μόρνου. Ό,τι μπορούσε να μετακινηθεί, όπως αγγεία, νομίσματα, κοσμήματα και λοιπά, φιλοξενείται στην Αρχαιολογική Συλλογή Λιδωρικίου και στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άμφισσας.